Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/93
Θέση:Μουσείο Μονής Λειμώνος
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:16ος αιώνας - 17ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Άγ. Αρτέμιος - Άγ. Αρέθας ΘΕΣΗ: Μουσείο Μ. Λειμώνος ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ: Καθολικό Μ. Λειμώνος ΥΛΗ - ΤΕΧΝΙΚΗ: Στοκαρισμένο ξύλο - Τέμπερα ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 25,3x21x2 εκ. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ: Ρωγμή και απολεπίσματα στα άκρα ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: β' μισό 16ου αιώνα - α' τέταρτο 17ου αιώνα Ο Άγιος Αρτέμιος εικονίζεται αριστερά, όρθιος, υψηλόκορμος μετωπικός φέροντας στρατιωτική στολή, ερυθρό φωτιάς χιτωνίσκο, μαβί με λευκές πτυχές μανδύα και μεταλλικό θώρακα. Στα πόδια του φέρει τα συνήθη για τους στρατιωτικούς ποδόρτια ή ποδοπάνια. Κορδόνι συγκρατεί πίσω από τον αριστερό ώμο στρατιωτικό κράνος, ενώ στην αριστερή πλευρά κρέμεται η καλοδουλεμένη θήκη του μεγάλου σπαθιού. Στο αριστερό του χέρι κρατά από το όχανο την μικρή στρογγυλή ασπίδα, ενώ με το δεξί κρατά λόγχη. Ο άγιος εικονίζεται μάλλον νέος, ευθυτενής, εύρωστος, με λεπτό πρόσωπο, καστανά μαλλιά και κοντό γένι. Είναι στρατιώτης με ασκητικά χαρακτηριστικά. Η πλούσια στρατιωτική ενδυμασία του αντανακλά ίσως και την κοινωνική του θέση καθώς είχε ανακηρυχθεί "δούξ καί αυγουστάλιος Αλεξάνδρειας και πατρίκιος διαπρέψας από Κωνσταντίνου του Μεγάλου βασιλέως". Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που χαρακτηρίζεται ως Μέγας Δούξ στην τοιχογραφία του άγ. Ιωάννη Θεολόγου Μαυριωτίσσης στην Καστοριά. Στην Ερμηνεία της Ζωγραφικής ο 'Άγιος περιγράφεται ως "όμοιος του Χριστού το είδος" αλλά στην παράστασή μας διαφέρει. Ο άγιος Αρέθας, που βρίσκεται δίπλα του, παριστάνεται γέρος με κοντή σγουρή λευκή κόμη και μυτερό διχαλωτό γένι. Φορεί μαβί χιτώνα και γκριζογάλαζη πουκαμίσα ζωσμένη στη μέση. Και τα δύο φέρουν παρυφές κοσμημένες με χρυσοκοντυλιές. Τέλος, από πάνω φορεί μανδύα, που πορπώνεται στο λαιμό και είναι κοσμημένος με λεπτά μαργαριτάρια στα τελειώματα και με πράσινο ελισσόμενο βλαστό στην εσωτερική επένδυση. Στα πόδια φορεί υψηλά μαβιά υποδήματα κοσμημένα με χρυσοκοντυλιές. Έχει το αριστερό χέρι λυγισμένο προς το στήθος με την παλάμη προς τα έξω, ενώ με το δεξί κρατά χρυσό σταυρό. Το δάπεδο είναι βαθυπράσινο και ο κάμπος χρυσός, πάνω στον οποίο ξεχωρίζουν μισοσβησμένες οι επιγραφές: [Ο Α]ΓΙΟARTEMIOC - [Ο ΑΓΙΟC] AΡΕΘΑC. Η τεχνική στην απόδοση των γυμνών μερών και των πτυχώσεων είναι παρόμοια με την εικόνα αριθ. ευρέτ. 453 με τη διαφορά ότι εδώ η όλη επεξεργασία είναι λιγότερο επιμελημένη. Στην πίσω πλευρά εικονίζεται ερυθρός σταυρός σε τριβαθμιδωτή βάση συνδεόμενος από τα γράμματα IC XC NIKA. Στα νεώτερα χρόνια συντηρήθηκε πρόχειρα η εικόνα. Επιζωγραφίστηκαν τα απολεπισμένα μέρη και κλείστηκε η ρωγμή στην πίσω πλευρά.