Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/147
Θέση:Μουσείο Μονής Λειμώνος
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Σταυρός
Υποδιαίρεση:Σταυρός Εικονοστασίου
Χρονολόγηση:18ος αιώνας - 19ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Σταυρός Τέμπλου με Σταύρωση ΘΕΣΗ: Μουσείο Μ. Λειμώνος ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ: Άγνωστη ΥΛΗ - ΤΕΧΝΙΚΗ: Στοκαρισμένο ξύλο - Τέμπερα ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: ύψ. σταυρού 43 εκ., με τη βάση ύψ. 58 εκ. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ: Καλή ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: 18ος - 19ος αιώνας Στον χρυσό κάμπο του σταυρού ζωγραφίστηκε ξύλινος σταυρός πάνω στον οποίο εικονίζεται νεκρός ο Χριστός. Το κεφάλι του είναι γερμένο αριστερά, ενώ φορεί χρυσοκίτρινο περίζωμα. Στις τρίλοβες απολήξεις της οριζόντιας κεραίας εικονίζεται αριστερά η Θεοτόκος σε δέηση και δεξιά ο Ιωάννης σε απορία. Στην άνω τρίλοβη απόληξη μέσα σε φωλιά σε φύλλωμα δέντρου εικονίζεται νεκρός πελεκάνος, από την πλευρά του οποίου τρέχει αίμα. Τον συνοδεύει επιγραφή ΠΕΛΕΚΑΝΟC. Η θέση του στον σταυρό είναι συμπληρωματική και οφείλεται στη ρήση "ώσπερ πέλεκαν τετρωμένος την πλευράν σου Λόγε, σους θάνοντας παίδας εζώωσας, επιστάξας ζωτικούς αυτοίς κρουνούς", αλλά και γιατί ο πελεκάνος συμβολίζει την σταυρική θυσία κατά τη Θεία Ευχαριστία. Στην κάτω τρίλοβη απόληξη εικονίζεται ο "κρανίου τόπος" και στη βάση του σταυρού το Άγιον Μανδήλιον, που συμβολίζει το δόγμα της ενσάρκωσης και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η κατασκευή του σταυρού δεν είναι ενιαία, αλλά κάθε κεραία όπως και η βάση, έχει δουλευτεί σε ξεχωριστό ξύλο. Ξεχωριστά έχει γίνει και η επεξεργασία των κοσμημάτων, που είναι προσαρμοσμένα γύρο του. Η διαμόρφωση των τρίλοβων άκρων των κεραιών του σταυρού, καθώς και η απεικόνιση σ' αυτά των ευαγγελικών συμβόλων, οφείλεται στη γοτθική παράδοση του 13ου αι. , που πέρασε από την Βενετία στη Κρήτη και στην συνέχεια στον ορθόδοξο κόσμο της Βαλκανικής. Η ομοιότητα στην τεχνική και την τεχνοτροπία δηλώνει ότι ο σταυρός είναι σύγχρονος με την εικόνας της Παναγίας Οδηγήτριας αρ. ευρ. 504.