Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/8
Θέση:Συλλογή Μητροπολιτικού Οίκου
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:16ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Η Ανάληψη του Χριστού. 16ος αι. Διαστάσεις: Ύψος 44 εκ., πλάτος 30,5 εκ., πάχος 2 εκ. Την εικόνα χωρίζουν οι κορυφές του βουνού σε δύο άνισα μέρη. Στο κάτω, που είναι και το μεγαλύτερο, εικονίζονται οι Απόστολοι με την Παναγία και επάνω ο αναλαμβανόμενος Χριστός. Η Παναγία ζωγραφισμένη στον τύπο της Πλατυτέρας στέκεται ορθή κατά μέτωπο και με ανοιχτά χέρια δέεται προς τον αναλαμβανόμενο Χριστό. Φορά καφετί μαφόριο και μπλε "ποδήρη" χιτώνα που αυλακώνεται από λευκές ευθείες πτυχώσεις. Πίσω της σε στροφή τριών τετάρτων δεξιά και αριστερά παραστέκουν δύο άγγελοι. Κρατούν με τα δεξιά τους χέρια ανοιχτά ειλητάρια, στα οποία είναι γραμμένα με μαύρα γράμματα χωρία της Αγ. Γραφής σχετικά με το γεγονός, όπως στο ένα, που διαβάζεται: "ΑΝΔΡΕΣ ΓΑΛΙΛΕΟΙ ΤΙ ΕΣΤΙΚΑΤΑΙ ΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟΝ" (Πραξ. 1, 11). Ενώ με τα αριστερά τους χέρια ανυψωμένα στον ουρανό δείχνουν προς τον αναλαμβανόμενο Χριστό. Και οι τρεις μορφές, της Παναγίας και των αγγέλων, φέρουν στις κεφαλές χρυσά φωτοστέφανα και σχηματίζουν με τη διάταξή τους ένα κανονικό τρίγωνο που αποτελεί μαζί με τον αναλαμβανόμενο Χριστό τον άξονα της εικόνας. Την Παναγία περιστοιχίζουν χωρισμένοι σε δύο ομάδες έξι στα αριστερά και πέντε στα δεξιά, έντεκα Απόστολοι. Λείπει από τον όμιλο ο Παύλος, που η μεταστροφή του, όπως είναι γνωστό, έγινε αργότερα μετά την Ανάληψη. Οι μαθητές έχουν συμμετρικές στάσεις. Οι πιο πολλοί της αριστερής ομάδας βλέπουν προς τα πάνω, ενώ της δεξιάς βλέπουν προς τη Θεοτόκο, το μυστήριο της εκκλησίας, την πηγή της αγιότητας. Έχουν κινημένες στάσεις και χειρονομούν. Πολλοί έχουν σηκωμένα τα χέρια, όπως οι άγγελοι, και δείχνουν προς τον αναλαμβανόμενο Κύριο. Οι στάσεις τους και τα πρόσωπά τους εκφράζουν ταραχή και έκπληξη. Ορατή είναι όμως και η βαθιά αποστολική χαρά που διαφαίνεται στα πρόσωπά τους παρά την αναχώρηση του Χριστού, γιατί η υπόσχεσή του "Ιδού εγώ μεθ' υμών ειμί πάσας τας ημέρας εώς της συντέλειας του αιώνος" (Ματθ. 28, 20). παραμένει. Στο επάνω μέρος της εικόνας στο χρυσό κάμπο της εικονίζεται καθισμένος μέσα σε γαλάζια δόξα ο Χριστός. Πατά σε ουράνιο τόξο και κρατά με το αριστερό του χέρι κλειστό ειλητάριο, που ακουμπά στο γόνατό του, ενώ τείνει το δεξιό σε χειρονομία ευλογίας. Φορά χιτώνα και ιμάτιο στις ίδιες αποχρώσεις, ανοιχτό καφέ με χρυσές πτυχώσεις. Το κεφάλι του περιβάλλεται από σταυροφόρο φωτοστέφανο με τα γράμματα Ο ΩΝ στις κεραίες του σταυρού του. Η δόξα του Χριστού στις χρωματικές διαβαθμίσεις του γαλάζιου και του μπλε ακτινοβολεί χρυσαφιές ευθείες και σπειρωτές ακτίνες. Την υποβαστάζουν από τα κάτω και τα πλάγια δύο ιπτάμενοι άγγελοι, που φορούν χιτώνες και ιμάτια στις αποχρώσεις των ενδυμάτων των Αποστόλων και φέρουν στα κεφάλια τους μικρά χρυσά φωτοστέφανα. Λίγα κόκκινα γράμματα, δυσανάγνωστα, υπολείμματα της επιγραφής "Η ΑΝΑΛΗΨΙΣ", μόλις διακρίνονται δεξιά και αριστερά από τη δόξα του Χριστού. Στο έδαφος της εικόνας διακρίνεται πλακόστρωτο. Το τοπίο χαράζει ένα ελαφρό σύνορο μεταξύ της γης και του ουρανού. Επάνω από τις κορυφές του όρους των Ελαίων ξεπετιούνται τέσσερα δέντρα, δηλώνοντας τη φύση που παίρνει μέρος στην κοσμική λειτουργία. Τα χρώματα, το μπλε, το γαλάζιο, το κόκκινο, το πράσινο, το βερικοκί, το κίτρινο και οι άλλες χρωματικές διαβαθμίσεις τους, εκφράζουν τα αισθήματα της ειρήνης, της προσευχής, της δοξολογίας και της ελπίδας, που το σώμα της Εκκλησίας, που το αποτελούν η Παναγία με το σώμα των Αποστόλων, εναποθέτει στον αναλαμβανόμενο Χριστό, την κεφαλή της Εκκλησίας. Η σύνθεση με τη λιτή, δυναμική και συμβολική έκφραση, παρόλο ότι βρίσκεται σε μια ισχυρή αντίθεση μεταξύ της ακινησίας και της κίνησης αποτελεί ένα θαύμα αρμονίας. Τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά της εικόνας και τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των προσώπων οδηγούν στον 16ο αιώνα. Προέλευση: Συλλογή Μητροπολιτικού Οίκου.