Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/56
Θέση:Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Παμφίλων
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:18ος αιώνας
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Ξύλο Αδιάγνωστο
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Η Αποκαθήλωση του Χριστού. 18ος αιώνας. Διαστάσεις: Ύψος 36,5 εκ., πλάτος 26,5 εκ., πάχος 2 εκ. Ανάμεσα σε δύο σχηματικά πέτρινα βουνά που σμίγουν οι ρίζες τους είναι ζωγραφισμένος ο σταυρός του Χριστού χωρίς το σώμα του. Στις κορυφές των βουνών υψώνονται άδειοι επίσης οι δύο σταυροί των ληστών. Μπροστά στο μεγάλο σταυρό εικονίζεται, σε σχήμα σαρκοφάγου, μικρή κλίνη, δυσανάλογη με το σώμα του Χριστού. πάνω σ' αυτή σε σεντόνι κροσσωτό κείτεται νεκρός ο Χριστός. Φορεί μόνο το περίζωμα και διακρίνονται στο σώμα του οι πληγές από τα καρφιά και τη λόγχη που τονίζονται με μαύρο και κόκκινο χρώμα. Από τις μορφές που είναι μοιρασμένες ισόρροπα δεξιά και αριστερά από το σταυρό, διακρίνουμε αριστερά τη Παναγία που κάθεται σε χαμηλό σκαμνί και θρηνεί το Χριστό. Κρατά το κεφάλι του, που βγαίνει έξω από την κλίνη, στο στήθος της, κι έχει ακουμπισμένο το πρόσωπό της στο δικό του. Το πρόσωπό της δείχνει συγκρατημένη θλίψη. Η βεβαιότητα της Ανάστασης του γιου της απαλύνει τον πόνο της. Στην άλλη πλευρά και ισόρροπα στην Παναγία βρίσκεται σκυμμένος ο Ιωσήφ που τακτοποιεί το σεντόνι της κλίνης. Είναι σεβαστό και επίσημο μέλος του συνεδρίου, γι? αυτό και η έκφρασή του είναι αριστοκρατική. δείχνει να είναι σκεπτικός και να απορεί. Αναπολεί τη ζωή, τη δράση και τη διδασκαλία του δασκάλου του, θαυμάζει τη θεία κένωση, "θαμβείται σου το σχήμα το φρικτόν". Πίσω του ο Νικόδημος ακουμπά στη σκάλα που χρησιμοποίησε για να αποκαθηλώσει το Χριστό, περίλυπος δε και σκεπτικός κρατά με το δεξί χέρι το πρόσωπό του. Μεταξύ της Παναγίας και του Ιωσήφ, στο κέντρο βρίσκεται ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού Ιωάννης, που με ολοφάνερη θλίψη στο πρόσωπό του θρηνεί το Χριστό. Πίσω από τη Παναγία και τις άλλες κύριες μορφές που φέρουν φωτοστέφανα θρηνούν οι μυροφόρες γυναίκες με ξέπλεκα μαλλιά και ανυψωμένα χέρια. Χειρονομούν με ανοικτές τις παλάμες απορώντας για το πάθος και δείχνουν την αγωνία και την ασυγκράτητη θλίψη τους. Ο όμιλος των γυναικών είναι πολυπρόσωπος. Ο αγιογράφος θέλησε με τα πολλά πρόσωπα των γυναικών να τονίσει τη θλίψη και να επαυξήσει το θρήνο που προκάλεσε το απίστευτο θέαμα του νεκρού και εγκαταλελειμμένου Κυρίου. Εκτός από τις χειρονομίες τους και τις μορφές τους προδίδουν λύπη και ανάμικτη έκπληξη. Είχαν υπηρετήσει τον Κύριο και είχαν δει τα θαύματά του. Τώρα βλέπουν ότι εκείνος που ανάστησε νεκρούς "άπνους φέρεται, κηδευόμενος χερσίν του Ιωσήφ". Ο κάμπος της εικόνας είναι χρυσός. Στην επάνω πλευρά της κάτω από το πλαίσιο, που δηλώνεται με κόκκινη παχιά πινελιά, υπάρχει με κόκκινο χρώμα η μεγαλογράμματη επιγραφή "Η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩCIC". Η παράσταση όμως που εικονίζεται μας δίνει την αποκρυσταλλωμένη εικονογραφία του επιτάφιου θρήνου. Το τοπίο αποδίδεται ξηρό με λιγοστά δέντρα και θάμνους. Η εικόνα είναι έργο του 18ου αιώνα και έγινε από τον ίδιο ζωγράφο που έκανε τις εικόνες της Γέννησης (αρ. κατ. 412), της Βάπτισης (αρ. κατ. 413) και της Βαϊοφόρου (αρ. κατ. 416). Προέλευση: Ιερ. Ναός Αγ. Βαρβάρας Παμφίλων.