Κωδικός:Κ/14η ΕΒΑ/83/62
Θέση:Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονος Μυτιλήνης
Κατηγορία:Έργο Ζωγραφικό
Είδος:Εικόνα
Υποδιαίρεση:Εικόνα Φορητή
Χρονολόγηση:1931
Κατάσταση Διατήρησης:Ακέραιο
Υλικό:Τραχείτης
Περιγραφή:Φορητή εικόνα. Η Κοίμηση της Θεοτόκου. 1931. Διαστάσεις με το ξύλινο πλαίσιο: Ύψος 77 εκ., πλάτος 77 εκ. πάνω σε μουσαμά που έχει γαλάζιο κάμπο είναι ζωγραφισμένη η πολυπρόσωπη παράσταση της Κοίμησης της Θεοτόκου. Σε νεκρικό κρεβάτι, σκεπασμένο με κάλυμμα διακοσμημένο με πολλά λουλούδια και φύλλα, εικονίζεται ξαπλωμένη με σταυρωμένα χέρια η Παναγία, ντυμένη με τη συνήθη της στολή. Πίσω από το νεκρικό κρεβάτι, στο κέντρο ακριβώς της εικόνας, εικονίζεται όρθιος ο Χριστός, ντυμένος με ανοιχτό κόκκινο χιτώνα και λουλακί ιμάτιο. Με τα δύο χέρια του κρατά στην αγκαλιά του την αγία ψυχή της Παναγίας μητέρας του, που παριστάνεται με τη μορφή φασκιωμένου βρέφους. Είναι γενειοφόρος με μακριά μαλλιά που χωρίζουν στην κορυφή με χωρίστρα και πέφτουν πλούσια στους ώμους του. Το κεφάλι του περιβάλλεται από χρυσό φωτοστέφανο με τα γράμματα Ο ΩΝ στις κεραίες του σταυρού. Πίσω και πάνω από το Χριστό εικονίζονται τρεις φτερωτοί άγγελοι, απ' τους οποίους ο ένας κρατά ανυψωμένο το ξίφος του, ενώ οι άλλοι έχουν ανυψωμένα τα χέρια τους σε στάση δέησης και αποδοχής των τελουμένων. Στο βάθος της εικόνας, αντί της σε σχήμα έλλειψης δόξας, εικονίζεται ο άγρυπνος οφθαλμός, από τον οποίο εκπέμπονται σε ελλειψοειδές σχήμα πλατιές γραμμικές χρυσόμαυρες ακτίνες, που απολήγουν σε δύο σειρές λευκών μικρών κύκλων, που παριστάνουν, προφανώς, τα σύννεφα που μετέφεραν τους Αποστόλους στη Γεσθημανή. Δεξιά και αριστερά από το Χριστό είναι μαζεμένοι έντεκα Απόστολοι, (λείπει ο Θωμάς που σύμφωνα με τα κείμενα δεν ήταν παρών στη κοίμηση της Θεοτόκου). Ξεχωρίζουν οι Απόστολοι Πέτρος που θυμιατίζει την κεφαλή της Παναγίας, ο Παύλος που βρίσκεται σκυφτός στα πόδια της, χειρονομώντας με έκπληξη, και ο Ιωάννης σε προχωρημένη ηλικία που θρηνεί πεσμένος στην κλίνη της Παναγίας. Μπροστά από το νεκρικό κρεβάτι εικονίζεται από τη μέση και πάνω με κομμένα χέρια από τις παλάμες, που βρίσκονται πεσμένες πίσω του κατά γης, ο Εβραίος Ιεφωνίας, που, σύμφωνα με την παράδοση, αποπειράθηκε να ρίξει στο έδαφος το λείψανο της Παναγίας. Στο κάτω μέρος έξω από το πλαίσιο της εικόνας, που δίνεται με δύο κίτρινες ευθείες γραμμές που γίνονται με εναλλασσόμενες λευκές και κίτρινες τελείες, υπάρχει σε καφετί κάμπο με μικρά άσπρα γράμματα η επιγραφή: "Αφιέρωμα των τέκνων Ευστρατίου Ανδρέα 1931. Έργον Θεοφίλου Γ. Χατζημιχαήλ". Η εικόνα, όπως προκύπτει από ην επιγραφή, τις φόρμες, τα πρόσωπα, τα χρώματα και γενικά το στήσιμό της, είναι αυθεντικό έργο του λαϊκού Λέσβιου ζωγράφου Θεοφίλου Χατζημιχαήλ. Διακρίνεται για τα ζωηρά χρώματά της, τη χαλαρότητα της όλης σύνθεσης, το ασύμμετρο στη διάταξη των προσώπων και για τον έντονο γενικά λαϊκό χαρακτήρα της. Προέλευση: Ιερ. Ναός Αγ. Παντελεήμονος Μυτιλήνης.